Αν και οι μεγάλες πυρκαγιές πέρασαν και μακάρι να μην ξανασυμβούν, αλλά και με τα πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα πάνω απ’ τα κεφάλια μας να πάνε στην Καρυά Ολύμπου για την πυρκαγιά στο Μπιχτέσι, ένα κείμενο για τις φωτιές είναι πάντα επίκαιρο. Εδώ γράφει ο Πέτρος Μανταίος :
Πρωινή στιχομυθία με φίλο στον Λαύκο Νοτίου Πηλίου υπό βόμβο αεροπλάνου σε χαμηλή πτήση. Ο φίλος: «Καναντέρ!». Εγώ: «Καήκαμε!..». Αυθόρμητα. Αυτομάτως συνειδητοποίησα ότι κυριολεκτούσα. Δεν συμβαίνει συχνά μεταφορικός λόγος και κυριολεκτικός να συμπίπτουν. Να λες, φέρ’ ειπείν, «Φέξε μου και γλίστρησα…» νύχτα και, συγχρόνως, να γλιστράς. Δυο-τρία απογεύματα πριν ακούγαμε τις εκρήξεις των… άστεγων πυρομαχικών από την πυρκαγιά στη Νέα Αγχίαλο και την εκεί 111 Πτέρυγα Μάχης. Αργότερα βγήκα στην άκρη του χωριού. Ο ήλιος είχε δύσει στον Παγασητικό, αλλά οι ανταύγειες της φωτιάς πυροδοτούσαν στην ατμόσφαιρα μια δεύτερη δύση! Τρομακτικό, να το βλέπεις και να το σκέφτεσαι… Αμέτρητες παροιμίες και γνωμικά περιέχουν τη φωτιά, μεταφορικά: Ανάβεις (ή, αποτρεπτικά, μην ανάβεις) φωτιές. Η φωτιά και το νερό παίρνουν σβάρνα το χωριό. Κάθεται σε αναμμένα κάρβουνα. Ποιος θα βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά. Μη ρίχνεις λάδι στη φωτιά. Κοντά στα ξερά καίγονται και τα χλωρά. Μην παίζεις με τη φωτιά. Έκαψε τη γούνα του. Φωτιά στα μπατζάκια μας. Ζήτω που καήκαμε… Τόσα και τόσα…
Πέτυχα όμως δύο μεταφορές, σοφές πιστεύω. Η μία αποδίδεται στον κυνικό Διογένη (πρόδρομο των μετέπειτα αντεξουσιαστών…): «Η στάση απέναντι στην εξουσία πρέπει να είναι ίδια με τη στάση απέναντι στη φωτιά: να μη στέκεσαι ούτε πολύ κοντά, για να μην καείς, ούτε πολύ μακριά, για να μην ξεπαγιάσεις». Η άλλη, αγγλοσαξονική: «Η φωτιά και το νερό είναι καλοί υπηρέτες, αλλά κακοί αφέντες». Παραπέμπει, νομίζω, απευθείας στον Προμηθέα και τον Επιμηθέα και τη βρίσκω εξαιρετικά επίκαιρη.
Όχι τόσο για το φετινό ιουλιανό παρανάλωμα (18η συνεχόμενη μέρα με φωτιές η προχθεσινή που παρέδωσα το κείμενο). Όσο για όσες φωτιές θα είχαν προληφθεί ή αποτραπεί, εάν είχαν τηρηθεί τα απαραιτήτως προβλεπόμενα (και… προβλέψιμα).
Άφησα τελευταία μια παροιμία των αρχαίων που την αποστηθίσαμε στα Γυμνάσια (εμείς των εξαταξίων…): Των οικιών ημών εμπιμπραμένων, ημείς άδομεν… Άλλη μία περίπτωση ταύτισης μεταφοράς και κυριολεξίας, όμως με διαφορετικά ρήματα του «άδομεν». «Ορχούμεθα» στη μία περίπτωση, «περιηγούμεθα» στην άλλη. Αναφέρομαι, ασφαλώς, στον εν Ζαππείω ζεϊμπέκικο του περιφερειάρχη Αττικής («πρωταγωνίστρια» στις πυρκαγιές φέτος η Αττική· από την Ανατολική Αττική και ξεκίνησαν) και τις μίνι εν Πάτμω διακοπές τού, πρώην πλέον, υπουργού Προστασίας του Πολίτη (μέλους, τότε, του Συντονιστικού για τις πυρκαγιές).
Επιγραμματικά, οι φετινές πυρκαγιές, εκτός από την, έως τώρα, αφαίρεση πέντε (5, μην το ξεχνάμε…) ανθρώπινων ζωών (ανάμεσά τους και οι δύο πιλότοι του «Καναντέρ» στην Κάρυστο) και τις μεγάλες υλικές ζημιές σε εγκαταστάσεις, ζώα και καλλιέργειες (μόνο οι καμένες δασικές και χορτολιβαδικές εκτάσεις έως την Τετάρτη υπολογίζονταν σε πάνω από 550.000 στρέμματα· μόνο στη Ρόδο πλησίασαν το ¼ του συνολικού εδάφους του νησιού!), προστέθηκε στην… πυροσβεστική γλώσσα μας και καινούργιο ρήμα· παλιό, αλλά… αναπαλαιωμένο! Μέχρι τώρα χρησιμοποιούνταν για τις πυρκαγιές, επί καλής εκβάσεως, ρήματα όπως: ελέγχθηκαν, αντιμετωπίστηκαν, αναχαιτίστηκαν, εμποδίστηκαν, τιθασεύτηκαν, περιορίστηκαν… και άλλα παρόμοια. Φέτος, είδα, για πρώτη φορά (δεν θυμάμαι να το έχω ξαναδεί) το ρήμα: «οριοθετήθηκαν». Από πού κι ως πού μια φωτιά «οριοθετείται», ποιος ξέρει! Ίσως το μάθουμε κι αυτό με τον καιρό… Εκείνο που σίγουρα δεν θα μάθουμε ποτέ είναι πόσο θα εμποδίσουν τις πυρκαγιές οι αυστηρές ποινές και τα υψηλά πρόστιμα που σχεδιάζει, λέει, να επιβάλει στο εξής η κυβέρνηση. Αν αυτό είναι μέτρο πρόληψης… φωτιά να πέσει να με κάψει…
ΥΓ. Αντίδοτο στη μαυρίλα, επέλεξα για φωτογραφία το ανθισμένο τριαντάφυλλο από την αυλή μας στον Λαύκο.
Πηγή : ΕΦ.ΣΥΝ.