Η αγορά των γαλακτοκομικών σήμερα.
Του Διευθυντή Πωλήσεων
της Γαλακτοβιομηχανίας «ΟΛΥΜΠΟΣ» Α.Ε.
Δημήτρη Ζ. Γουγουλιά
Η αγορά των γαλακτοκομικών προϊόντων στη χώρα μας, στην Ε.Ε. αλλά και στη διεθνή αγορά βρίσκεται σε μία φάση μεγάλων εξελίξεων και αλλαγών. Οι πιέσεις που δέχεται η Ε.Ε. μετά το γύρο της Ουρουγουάης , το 1993, αλλά και ο συνεχώς αυξανόμενος ανταγωνισμός από χώρες όπως οι Η.Π.Α. η Αυστραλία, η Ν. Ζηλανδία και άλλες μικρότερες δημιουργούν μία κατάσταση που προδιαθέτει για μεγάλες και άμεσες εξελίξεις στο χώρο, ενώ σήμερα η αγορά κινείται με πολύ χαμηλά περιθώρια κέρδους. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Δασμών και Εμπορίου πιέζει την Ε.Ε. για την άμεση μείωση των επιδοτούμενων ποσοστώσεων και την απελευθέρωση των εισαγωγών από τρίτες χώρες, ενώ παράλληλα προβλέπεται η μείωση κατά 10% των τιμών του γάλακτος τα επόμενα 5-8 χρόνια. Παρ΄ όλα αυτά η εξέλιξη του κλάδου θεωρείται αισιόδοξη, αφού η παγκόσμια κατανάλωση αυξάνει ενώ από την άλλη το καταναλωτικό κοινό ζητά συνεχώς νέα προϊόντα.
Οι εταιρείες του κλάδου τα τελευταία πέντε χρόνια λειτουργούν σε ένα περιβάλλον έντασης και ανταγωνισμού στον κλάδο των γαλακτοκομικών το οποίο προέκυψε λόγω της απελευθέρωσης της εσωτερικής αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την 01/01/1993, της κυριαρχίας των αλυσίδων S/M επί του λιανεμπορίου και της συγκέντρωσης της παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων σε έναν πυρήνα ισχυρών εταιρειών με σκοπό την αντιμετώπιση του ανταγωνισμού από καλύτερες θέσεις.
Δυστυχώς για τη χώρα μας και τους καταναλωτές αυτή η αντιμετώπιση του ανταγωνισμού δεν λειτούργησε μέχρι σήμερα και στον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων κάτω από σύγχρονες μορφές μάρκετινγκ και ανταγωνισμού με αποτέλεσμα να δούμε στις οθόνες μας πριν λίγο καιρό των πόλεμο των γιαουρτιών «ζωντανών» και μη, διαβάσαμε και διαβάζουμε σενάρια συγχωνεύσεων και εξαγορών για να φτάσουμε στον σημερινό πόλεμο του παστεριωμένου φρέσκου γάλακτος. Θα πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι η παστερίωση , δηλαδή η θερμική επεξεργασία του φρέσκου γάλακτος γίνεται σε θερμοκρασία 72 βαθμών Κελσίου, έτσι ώστε να είναι απολύτως ασφαλές και να κρατά αναλλοίωτα όλα τα θρεπτικά συστατικά και την φυσική του γεύση.
Ζούμε σε μια ελεύθερη οικονομία και ο ανταγωνισμός μεταξύ ομοειδών εταιρειών είναι και θεμιτός και επιθυμητός, θα πρέπει όμως οι αρμόδιοι από τη μία και οι καταναλωτές από την άλλη να ξεκαθαρίσουν και να μπορούν να ξεχωρίσουν τις έννοιες θεμιτός και αθέμιτος ανταγωνισμός και στην περίπτωση των γαλακτοκομικών στην περιοχή μας οι όροι αυτοί δεν είναι αρκετά ευδιάκριτοι. Η Γαλακτοβιομηχανία «ΟΛΥΜΠΟΣ» ΑΕ συγκεντρώνει γάλα από κτηνοτρόφους της περιοχής και σε απόσταση όχι μεγαλύτερη των εξήντα χιλιομέτρων από την έδρα της στη Γυρτώνη, το παστεριώνει αμέσως με τη μέθοδο που παραπάνω ανέφερα και σε λιγότερο από 24 ώρες βρίσκεται στο ποτήρι του καταναλωτή.
Είναι, λοιπόν, καιρός οι ίδιοι οι καταναλωτές να ψάξουν για τις απαντήσεις σε ερωτήματα όπως :
Πως είναι δυνατόν ένα γάλα να συγκεντρώνεται στον Νομό Έβρου να μεταφέρετε και να παστεριώνεται στην Αθήνα και να καταναλώνετε σαν γάλα ημέρας στη Λάρισα ή τη Δράμα;
Γιατί βιομηχανίες του κλάδου να επιδοτούν με 50 και 100 δραχμές το γάλα τους στη Λάρισα τη Δράμα ή τα Τρίκαλα και τα Γιάννενα όπου το ποσοστό των πωλήσεών τους σε σχέση με τη συνολική παραγωγή τους είναι αρκετά χαμηλό και πως μπορεί να μην συνδυαστεί το γεγονός αυτό με την ύπαρξη στις συγκεκριμένες πόλεις τοπικών βιομηχανιών παραγωγής φρέσκου γάλακτος; κ.λ.π.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά ξαφνικά βλέπουμε οι αλυσίδες των Σούπερ Μάρκετ στην Ευρώπη, άρα σε λίγο και στη χώρα μας, άρχισαν να ενδιαφέρονται για γάλα με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στο ράφι. Το ενδιαφέρον ξεκίνησε από την παρουσίαση μίας άλλης τεχνολογίας – που δεν είναι και τόσο νέα – με την οποία η διάρκεια ζωής του γάλακτος στα ράφια επεκτείνεται στις 14 ημέρες, εξέλιξη που θα φέρει εκτός από αυτή καθαυτή την τεχνολογική επανάσταση και μια ακόμη, στον τρόπο και στις πηγές προμηθειών των σούπερ μάρκετ. Η θεωρία που φαίνεται να αναπτύσσουν οι μεγάλες αλυσίδες Σ/Μ, ενόψει μάλιστα νέων εξαγορών και συγχωνεύσεων δεν είναι άλλη από τη συρρίκνωση του αριθμού των γαλακτοβιομηχανιών σε κάθε περιοχή με κίνδυνο να αναπτυχθούν μονοπωλιακά φαινόμενα στις παραδόσεις φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος. Αντιλαμβάνεσθε τώρα τον μελλοντικό αντίκτυπο της είδησης αυτής για τους έλληνες γαλακτοπαραγωγούς, για τις βιομηχανίες παστερίωσης γάλακτος αλλά και για τον έλληνα καταναλωτή….
Η ευαισθητοποίηση του κοινού μέσω των αρμόδιων φορέων του, η ενεργητική δράση των καταναλωτικών συλλόγων, και τα τοπικά ΜΜΕ θα πρέπει να δουν σοβαρά αυτές τις εξελίξεις στον κλάδο σε συνδυασμό με την αξιόλογη προσπάθεια που γίνεται την περίοδο αυτή για την στήριξη των τοπικών προϊόντων και με τη συμμετοχή όλων να γίνουν σοβαρές προσπάθειες από όλους και προς όλες τις κατευθύνσεις με σκοπό ο Θεσσαλός καταναλωτής να μπορεί και στο μέλλον να πίνει το δικό του φρέσκο γάλα ημέρας.
Λάρισα : 13 Φεβρουαρίου 1999
(Το άρθρο δημοσιεύθηκε την Κυριακή 14/02/99 στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της Λάρισας).