Χώρες που ο ΟΟΣΑ κατατάσσει ως «μη επιβλαβείς» ευθύνονται για το 98% των κινδύνων της παγκόσμιας εταιρικής φορολογικής κατάχρησης, ενώ οι «σεσημασμένες» ως φορολογικοί παράδεισοι χώρες εκπροσωπούν μόλις το 1% της παγκόσμιας φοροδιαφυγής.
Ηχηρό χαστούκι στον ΟΟΣΑ και τις πλούσιες χώρες-μέλη του αποτελεί η νέα κατάταξη του Tax Justice Network με τις χώρες που διευκολύνουν περισσότερο στον πλανήτη τη φοροδιαφυγή των πολυεθνικών.
Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Φορολογικών Παραδείσων και η σχετική μελέτη που δημοσιοποίησε χθες το γνωστό δίκτυο αποκαλύπτει ότι η παραπάνω λέσχη των πλουσιότερων χωρών του κόσμου, η οποία διαμορφώνει σήμερα τους διεθνείς κανόνες εταιρικής φορολόγησης φιλοδοξώντας να αναδειχθεί σε θεματοφύλακα φορολογικής δικαιοσύνης, είναι υπεύθυνη για τα 2/3 της παγκόσμιας φορολογικής κατάχρησης των επιχειρήσεων που κοστίζει συνολικά στην ανθρωπότητα χαμένους φόρους 245 δισ. δολαρίων ετησίως.
Ο δείκτης του ΤJN κατατάσσει τις χώρες αναλόγως του βαθμού με τον οποίο τα φορολογικά και χρηματοπιστωτικά τους συστήματα επιτρέπουν στις πολυεθνικές εταιρείες να μεταφέρουν τα κέρδη τους στο εξωτερικό και να μειώνουν τη φορολογία τους. Παράλληλα λαμβάνει υπόψη του και τον όγκο της χρηματοπιστωτικής δραστηριότητας που πραγματοποιείται τις πολυεθνικές στην κάθε χώρα. Μια υψηλότερη κατάταξη στην κλίμακα του δείκτη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι η φορολογική νομοθεσία μιας χώρας είναι πιο επιθετική, αλλά περισσότερο ότι αυτή διαδραματίζει μεγαλύτερο ρόλο στη μεταφορά εταιρικών κερδών και στην απώλεια φόρων.
Υπό αυτές τις παραμέτρους ο δείκτης καθιστά εντελώς διάτρητο το αντίστοιχο σύστημα αξιολόγησης του ΟΟΣΑ. Διαπιστώνει μεταξύ άλλων ότι χώρες που έχουν χαρακτηριστεί από τον οργανισμό ως «μη επιβλαβείς» για το παγκόσμιο φορολογικό σύστημα ευθύνονται σήμερα για το 98% των κινδύνων της παγκόσμιας εταιρικής φορολογικής κατάχρησης. Αντίθετα οι χώρες που ο ΟΟΣΑ κατατάσσει ως «επιβλαβείς» και πιθανούς φορολογικούς παραδείσους αντιπροσωπεύουν μόλις το 1%. Οι χώρες που ταξινομούνται από τον ΟΟΣΑ ως «μη επιβλαβείς» κοστίζουν 239 δισ. δολάρια ετησίως σε χαμένο εταιρικό φόρο, επιτρέποντας στις πολυεθνικές εταιρείες να μεταφέρουν τα κέρδη τους. Αντίθετα οι χώρες που ταξινομούνται ως «επιβλαβείς» κοστίζουν μόνο 5 δισ. δολάρια.
Η τεράστια αστοχία καθιστά, όπως υπογραμμίζουν αρκετοί οικονομολόγοι, κάτι περισσότερο από αναγκαία την ανάθεση του ρόλου της ενίσχυσης των διεθνών φορολογικών κανονισμών στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών αντί του ΟΟΣΑ.
Ας σημειωθεί ότι ο ΟΟΣΑ έχει ξοδέψει σχεδόν όλη την προηγούμενη δεκαετία προκειμένου να διαμορφώσει κάποιους κανόνες για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής των πλουσίων και των μεγάλων επιχειρήσεων και να υπάρξει διεθνής συμφωνία.
Η μελέτη που συνοδεύει τον δείκτη των εταιρικών φορολογικών παραδείσων αποκαλύπτει ακόμη ότι οι ίδιες οι χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ είναι υπεύθυνες για το 39% των κινδύνων εταιρικής φορολογικής κατάχρησης παγκοσμίως, ενώ οι υπόλοιπες κτήσεις και πρώην αποικίες τους για το 29%. Ολες μαζί κοστίζουν στην ανθρωπότητα πάνω από 166 δισεκατομμύρια δολάρια σε χαμένο εταιρικό φόρο κάθε χρόνο. Ποσό που ισοδυναμεί με την απώλεια περισσοτέρων των 26 εκατομμυρίων νοσοκόμων ετησίως ή αλλιώς 50 μισθών νοσοκόμων κάθε λεπτό στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Υπό το πρίσμα αυτών των αποκαλύψεων η εναπόθεση της δημιουργίας των διεθνών κανόνων κατά της φοροδιαφυγής στον διεθνή οργανισμό μοιάζει με… αυτοκτονία. «Η εμπιστοσύνη στον ΟΟΣΑ είναι σαν να εμπιστεύεσαι σε μια αγέλη λύκων το χτίσιμο ενός φράχτη γύρω από το κοτέτσι σου» τονίζει πολύ εύστοχα ο δρ Dereje Alemayehu, εκτελεστικός συντονιστής της «Παγκόσμιας Συμμαχίας για τη Φορολογική Δικαιοσύνη», οργάνωση που έχει προταθεί για Νόμπελ Ειρήνης.
Της πρώτης δεκάδας των κατά ΤJN φορολογικών παραδείσων του πλανήτη ηγούνται οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι, τα Νησιά Κέιμαν και οι Βερμούδες – τρία βρετανικά υπερπόντια εδάφη στα οποία η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει πλήρεις εξουσίες επιβολής ή άσκησης βέτο στη νομοθεσία και όπου ο διορισμός των βασικών κυβερνητικών αξιωματούχων εναπόκειται στο Βρετανικό Στέμμα. Ακολουθούν οι «γνωστοί-άγνωστοι» παράδεισοι της ηπειρωτικής Ευρώπης Ολλανδία, Ελβετία και Λουξεμβούργο.
Στη δεκάδα υπάρχουν ακόμη το νησί της Μάγχης και κτήση του Βρετανικού Στέμματος, Τζέρσεϊ, αλλά και το Χονγκ Κονγκ, που ανήκει μεν στην Κίνα αλλά ο χρηματοπιστωτικός του τομέας δομήθηκε όταν αποτελούσε αποικία των Βρετανών. Οι περιοχές αυτές αλλά και αρκετά ακόμη υπερπόντια εδάφη και κτήσεις, κατάλοιπα της αποικιοκρατίας, συνιστούν έναν παγκόσμιο ιστό φορολογικών παραδείσων που ξεπλένει και μεταφέρει χρήματα προς και από το City του Λονδίνου διαιωνίζοντας την ισχύ και τον παρασιτικό ρόλο του αγγλοσαξονικού τοκογλυφικού κεφαλαίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αξιοσημείωτο, τέλος, είναι και το πλασάρισμα στη 10η θέση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που απήλαυσαν το 2019 άμεσες επενδύσεις 218 δισ. δολαρίων από την Ολλανδία, ενδιάμεσο κόμβο κερδών πολυεθνικών. Τα Εμιράτα εξελίσσονται σε εναλλακτικό υπεράκτιο κέντρο χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών πολυεθνικών που δραστηριοποιούνται στην Αφρική και την Ασία.
Οι 10 μεγαλύτεροι φορολογικοί παράδεισοι του κόσμου
1. Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι*
2. Νησιά Κέιμαν*
3. Βερμούδες*
4. Ολλανδία
5. Ελβετία
6. Λουξεμβούργο
7. Χονγκ Κονγκ
8. Νήσος του Τσέρσεϊ**
9. Σιγκαπούρη
10. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
*Υπερπόντια Βρετανικά Εδάφη
** Κτήση του Βρετανικού Στέμματος
Πηγή : ΕΦ.ΣΥΝ. – Μπάμπης Μιχάλης