Μπαίνουμε πλέον σταθερά – ο χρόνος αμείλικτος – στο δύσκολο απ’ όπου και αν το κοιτάξεις 2013, αλλά παράλληλα μπαίνουμε και στο άλλο μισό της θητείας των αυτοδιοικητικών οργάνων και στην άτυπη έναρξη των διερευνητικών επαφών και διεργασιών για την ευπρόσωπη παρουσία των κομμάτων στις εκλογές του 2014. Θα μου πείτε, «ο κόσμος καίγεται και συ ασχολείσαι με την Τοπική Αυτοδιοίκηση;», αυτήν κι αν καίγεται …
Οι μέχρι τώρα προεκλογικές πρακτικές είτε των χρισμάτων από όλα σχεδόν τα κόμματα, είτε της περιχαρακωμένης πολιτικής με αποφάσεις που λαμβάνονταν έως και έναν χρόνο πριν από τις εκλογές μπλοκάροντας ενδεχόμενες συνεργασίες, ή η παλιά συνήθεια κάποιων να μετράνε τα κουκιά, σίγουρα δεν θα έχουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα αν επιχειρηθεί να εφαρμοστούν ξανά στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές μέσα σε ένα εντελώς νέο πολιτικό σκηνικό, τόσο σε ότι αφορά τη δύναμη των πολιτικών δυνάμεων, όσο και των πολιτικών που καλούνται οι δημοτικές αρχές να υλοποιήσουν μέσα σε ένα μνημονιακό καθεστώς. Η σημερινή εικόνα δεν επιτρέπει την εύκολη πρόβλεψη κινήσεων στο χώρο της Τ.Α. αν και είναι βέβαιο ότι εκτός των ήδη διοικούντων τοπικών αρχόντων και κάποιων ρομαντικών, θα δούμε αποτυχημένους πολιτευτές να επιχειρούν προσέγγιση και να διαθέτουν την «ευρείας απήχησης προσωπικότητά τους» στη διάθεση του λαού (αρκεί να διασφαλίσουν εκλογή). Όπως και να χει πάντως το παιχνίδι ήδη έχει ξεκινήσει…
Έχει ξεκινήσει, αλλά το γήπεδο είναι ξερό. Είναι γεγονός ότι όλοι οι δήμοι της χώρας βρίσκονται σε προθανάτιο ρόγχο. Οι οικονομικοί και θεσμικοί περιορισμοί που επιβάλλει η πολιτική των συνεχόμενων μνημονιακών, ατελέσφορων μέτρων, εξαθλιώνουν την κοινωνία και οδηγούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση στη χρεωκοπία και την απαξίωσή της. Την καταργούν ως θεσμό και φιλολαϊκό μετερίζι άμεσης δημοκρατίας. Ήδη, μετά και την προ ημερών υπερψήφιση του 3ου Μνημονίου, της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, καθώς και των επί πλέον περικοπών στον προϋπολογισμό του 2013 που αφορούν καθοριστικά τον χώρο της Τ.Α., δημιουργούνται πια τόσο ασφυκτικές συνθήκες για τη χάραξη οποιασδήποτε δημοτικής πολιτικής, με κύρια αιχμή την κατάρρευση των κοινωνικών δομών των δήμων. Αναγκάζουν πια τις δημοτικές αρχές σε ιδιωτικοποίηση των δημοτικών λειτουργιών και επιπλέον φορολόγηση των πολιτών τους, για να μπορέσουν να σταθούν οικονομικά, προσφεύγοντας παράλληλα σε μαζικές απολύσεις δημοτικών υπαλλήλων. Σε κάθε περίπτωση περικοπές – διαθεσιμότητα – επιτροπεία συνθέτουν ένα εφιαλτικό περιβάλλον για την Τ.Α.
Υπάρχουν βέβαια και τα ερωτήματα των δημοτών που έζησαν τα δύο χρόνια του «Καλλικράτη» και ζητούν (;) απαντήσεις για τα μέχρι σήμερα γενόμενα ή μη :
Υπήρξε αυτά τα χρόνια στην Τοπική Αυτοδιοίκηση (Τ.Α.) και φάνηκε στους δημότες ένα-κάποιο συλλογικό όραμα, για μια δημοτική κουλτούρα με επίκεντρο τον πολίτη, μακριά από αδηφάγα ιδιωτικά συμφέροντα, κομματικές εξαρτήσεις και προσωπικές στρατηγικές; Αγωνίστηκαν οι δημοτικοί μας άρχοντες και υπηρέτησαν τους δήμους χαράζοντας μια άλλη πορεία στο χώρο της Τ.Α.; Πορεύτηκαν αυτούς τους 24 μήνες ως δημοτικές αρχές αντιμετωπίζοντας την Καλλικράτεια Μνημονιακή πραγματικότητα και γραφειοκρατία ; Ήταν οι δημοτικοί άρχοντες, όπως συνηθίζουν να λένε προεκλογικά, άρχοντες όλων των δημοτών ή …. Απέδωσαν έργο ή ήταν στείρες οι δημοτικές αντιπολιτεύσεις ; Τα προεκλογικά προγράμματα υλοποιήθηκαν και τα προβλήματα που προέκυψαν βρήκαν στήριξη από τους δημότες και το λαό του κάθε δήμου ;
Κλείνοντας θέλω να τονίσω για ακόμη μια φορά ότι το ζημιογόνο και καταστροφικό τρίδυμο κομματισμός, συναισθηματισμός, προκατάληψη δεν πρέπει να έχουν θέση στις επόμενες εκλογές. Ότι μία στρατηγική, ένα πρόγραμμα για την Τ.Α. πρέπει κατά τη γνώμη μου να είναι τολμηρό, αν όχι επαναστατικό, να διέπεται από φαντασία και να έχει αιρετικό χαρακτήρα. Ότι η χάραξη ενός τέτοιου προγράμματος θα πρέπει επίσης να είναι αποτέλεσμα συλλογικών εργασιών και όχι μία εκ των άνω τελετουργική διαδικασία, όπως ήταν τα χρίσματα. Ότι στη σημερινή κοινωνία το στοιχείο που ξεχωρίζει τους καλύτερους από τη μάζα δεν είναι το τι λένε και πώς το λένε αλλά το πώς αναδεικνύουν την υπεροχή τους στην ποιότητα και την εξυπηρέτηση των πολιτών.
Το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών για την Τ.Α. σαφώς και κρύβει ευκαιρίες για τους δημότες του κάθε δήμου, αλλά και της περιφέρειας γενικότερα, αρκεί οι ίδιοι οι πολίτες να τις αντιληφθούν έγκαιρα και να τις αξιοποιήσουν απαιτώντας για τον εαυτό τους δεσμεύσεις και ξεκάθαρες απαντήσεις σε ζητήματα όπως : Να απεμπλακούν οι τοπικές κοινωνίες από τον πολιτικαντισμό, που θέλει τις εκλογές στην Τ.Α. ως βαρόμετρο δημοτικότητας των κομμάτων, ενώ αυτές γίνονται για την ανάδειξη ταγών, που θα διαχειριστούν κοινά οράματα ανάπτυξης και ποιότητας ζωής. Να βάλουμε όλοι μας πάνω απ’ όλα τα συμφέροντα του τόπου μας και να βρούμε ή να δημιουργήσουμε τέτοιους συνδυασμούς που μπορούν να τα εκφράσουν. Να απαιτήσουμε να ξεκινήσει άμεσα ένας ειλικρινής, γόνιμος και ουσιαστικός διάλογος για τα μεγάλα, τα ουσιαστικά προβλήματα που απασχολούν τον κάθε δήμο με σκοπό να προβάλουν όλοι τις σκέψεις και τις προτάσεις τους, τις προσδοκίες και τα οράματά τους για ένα δήμο που θα ανταποκρίνεται και θα αντιστοιχεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Να εκλέξουμε δημοτικούς άρχοντες που δεν θα υπόσχονται να κάνουν κάποια έργα μόνο, αλλά θα αγωνίζονται και θα διεκδικούν χωρίς να γίνονται εξάρτημα της οποιασδήποτε κυβερνητικής επιλογής και με μία σύγχρονη πορεία να κατακτούν ένα νέο κοινωνικοπολιτικό ρόλο, να μπορούν να είναι ένας αξιόπιστος συνομιλητής και εταίρος, αλλά και να είναι σε θέση ταυτόχρονα να απαιτούν από την κεντρική εξουσία όλα τα αναγκαία βήματα που θα κατοχυρώνουν την πορεία αυτή.
Για όλα αυτά χρειάζεται αντιμνημονιακή συσπείρωση για μια νέα πορεία σε ένα «μετατροϊκανό» ξέφωτο, με στήριξη των δημοκρατικών δομών και των συλλογικών οργάνων του κάθε δήμου, περιφρουρώντας στην πράξη τη λειτουργία των θεσμών και όχι στραγγαλίζοντάς τους στο όνομα της προστασίας τους, με αντιμετώπιση της κρίσης με τις λιγότερες για κάθε δήμο απώλειες και με ενωτικούς αγώνες που θα οδηγούν σε μια δημοκρατική διέξοδο, το συντομότερο δυνατόν. Να παλέψουμε τέλος, για μια νέα δημοτική κουλτούρα, που θα επενδύει στη συλλογική προσπάθεια και αλληλεγγύη των πολιτών και θα προτάσσει το συμφέρον του δημότη-πολίτη απέναντι στα ποικιλώνυμα μικροσυμφέροντα, των αγκυλώσεων και ιδεοληψιών.
Σημείωση :Το άρθρο αναδημοσιεύτηκε στο site www.apolarisa.gr στις 03/01/2003, στις εφημερίδες «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ», «ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΚΗΤΥΚΑΣ» και στο site www.larissanet.gr στις 04/01/2013.