Δυστυχώς φίλοι μου οι εθνικές οδοί (ΠΑΘΕ – ΕΓΝΑΤΙΑ-κ.λ.π) απέτυχαν στον προορισμό και στόχο τους. Γιατί ποιος είναι ο προορισμός ενός σύγχρονου αυτοκινητόδρομου; Δεν είναι η άνεση των επιβατών και οι ασφάλεια των οδηγών; Αυτά είναι αλλά στις «ιδιωτικές» – πλέον – εθνικές οδούς το μόνο που δεν κυκλοφορεί είναι άνθρωποι και αυτοκίνητα. Να ‘ναι καλά οι παράδρομοι, οι οποίοι αν και χειρότεροι και στενότεροι από την παλιά εθνική οδό, έχουν τη μεγαλύτερη κίνηση. Μια βόλτα Γυρτώνη – Κάτω Αιγάνη θα σας πείσει… και δεν είναι μόνον οι ντόπιοι που κάνουν αυτή τη διαδρομή ή οι έλληνες οδηγοί αλλά και οι ξένοι Βαλκάνιοι και άλλοι.
Και αυτό γιατί; Γιατί υπάρχουν διόδια ! Θα πρέπει να υπάρχουν; Ορισμένοι λένε ναι, οι περισσότεροι όμως λένε όχι.
Ταξίδεψα πριν μερικά χρόνια στην πιο υποβαθμισμένη πολιτεία της Αμερικής, το Τέξας και έκανα τη διαδρομή Ντάλλας – Χιούστον (440 χιλιόμετρα περίπου και πολύ περισσότερα από τη διαδρομή Αθήνα-Θες/νίκη). Μια πανέμορφη διαδρομή μέσα στο πράσινο, όπου στα περισσότερα σημεία της δεν έβλεπες καν το αντίθετο ρεύμα, με πανέμορφα και πεντακάθαρα καθιστικά και φυσικά με περισσότερες από την ΠΑΘΕ λωρίδες κυκλοφορίας. Έ, λοιπόν δεν συνάντησα πουθενά διόδια, ούτε στη μέση του δρόμου, ούτε στις εξόδους του. Στην Αμερική, την μητρόπολη του φιλελευθερισμού και του ελεύθερου ανταγωνισμού τις αντίστοιχες ΠΑΘΕ της κάνουν το κράτος και οι αντίστοιχες πολιτείες με ενημέρωσαν.
Μα κι εδώ το κράτος τις κάνει γι’ αυτό και στα σημαντικά γεγονότα – έναρξη εργασιών, άνοιγμα τούνελ, κ.λ.π. θα δεις ή τον πρωθυπουργό με τους καθ’ ύλην αρμόδιους υπουργούς του ή τον καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργό με τους καθ’ ύλην αρμόδιους επιτελείς και παρατρεχάμενους. Μόνο που εδώ στο «Ελλάντα» δεν έχουμε χρήματα για τέτοια έργα – κι όταν είχαμε, έργα τέτοια δεν κάναμε – και έτσι προσφέρθηκαν κάποιοι καλοί φίλοι να κάνουν τις ΠΑΘΕ με το αζημίωτο βέβαια.
Αυτό λοιπόν το αζημίωτο το ονόμασαν διόδια, που και παλιότερα υπήρχαν δυό τρία αλλά το χρήμα πήγαινε στο κράτος ενώ τώρα και για 30-33 χρόνια θα πηγαίνει στους καλούς φίλους κατασκευαστές.
Υπογράφτηκαν οι συμβάσεις, μπλόκαραν οι συμβάσεις, σταμάτησαν τα έργα αλλά τα διόδια, διόδια και όχι δυό τρία όπως παλιά – σε όλη τη χώρα εννοώ – αλλά κάθε δήμος και διόδιο είτε πάνω στην ΠΑΘΕ είτε στην είσοδο-έξοδο από την ΠΑΘΕ. Μην κοιτάτε που εμείς στο δήμο Τεμπών έχουμε περισσότερα – πολλά περισσότερα… τα καφενεία και οι καναπέδες να είναι καλά…
Θα μου πείτε και τι μας τα λες; Εμείς από τον παράδρομο πηγαίναμε από κει θα ξαναπάμε. Και η ασφάλεια βρε παιδιά; Που τη βάζετε την αρχή της ασφαλούς οδήγησης;
Και ξαναρωτάω : Γιατί να μην μπορώ – η τεχνολογία σήμερα το επιτρέπει – να μπαίνω στην ΠΑΘΕ από τη Γυρτώνη και βγαίνοντας στο Μακρυχώρι να πληρώνω το αντίτιμο για τα χιλιόμετρα που έκανα και μάλιστα όχι στην κατώτερη ανά χιλιόμετρο τιμή που ισχύει στην Ευρώπη αλλά έστω στη μέση τιμή; Έτσι για να νοιώσω κι εγώ μια φορά ασφαλής και ευρωπαίος ! Θα μου απαντήσει κάποιος ότι κι εδώ προβλέπετε αλλά όταν τελειώσουν τα έργα. Και γιατί όχι τμηματικά βρε παιδιά, όπου αυτό είναι δυνατό;
Έρχεται, λοιπόν ο γνωστός «αδιάβαστος» κ. Χρυσοχοΐδης, – το έκανε το νταμπλ ο υπουργός, 1ον δεν διάβασε το μνημόνιο και 2ον δεν διάβασε τις συμβάσεις των δρόμων – κι εκεί που μέχρι προχτές δήλωνε, στη Βουλή μάλιστα, ότι δεν θα γίνουν αυξήσεις στα διόδια, δεν πέρασαν πολλές μέρες και νάτες οι αυξήσεις… Έτσι η άνευ προηγουμένου ληστεία και το χαράτσωμα των λαϊκών στρωμάτων κάθε φορά που διασχίζουν κάποιο τμήμα του εθνικού οδικού δικτύου, συνεχίζεται. Και εντείνεται!
«Οι μισθοί εξατμίστηκαν, οι συντάξεις λεηλατήθηκαν, γράφει σήμερα στον «Ενικό» ο Νίκος Μπογιόπουλος, αλλά από το 2008 που ιδιωτικοποιήθηκαν οι αυτοκινητόδρομοι τα χαράτσια των διοδίων αυξήθηκαν ακόμη και… κατά 500%, ανάλογα με την κατηγορία του οχήματος. Πλέον μια διαδρομή με ΙΧ από την Αθήνα στην Θεσσαλονίκη μόνο σε διόδια στοιχίζει 26,45 ευρώ και 52,90 ευρώ μετ’ επιστροφής. Αν περάσεις και από την Αττική Οδό στοιχίζει 58,50 ευρώ. Περισσότερο και από τη βενζίνη…
Ο ελληνικός λαός, ούτε λίγο ούτε πολύ, υποχρεούται να πληρώνει… λύτρα για την άσκηση του κατά τα άλλα «ελεύθερου» δικαιώματος στη μετακίνηση. Και τα πληρώνει πολλαπλώς, καθώς για την επανέναρξη των έργων των 4 συμβάσεων παραχώρησης («Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου», «Ιόνια Οδός», «Αυτοκινητόδρομος Κεντρικής Ελλάδας Ε65» και «Ολυμπία Οδός») που υπογράφηκαν το 2007 και σταμάτησαν το 2011 (σσ: σταμάτησαν κάθε άλλο παρά με υπαιτιότητα του ελληνικού λαού, αλλά με υπαιτιότητα των εργολάβων και των τραπεζών), αποφασίστηκαν τα εξής:
Α) Το ελληνικό Δημόσιο (δηλαδή ο ελληνικός λαός) να πληρώσει 638 εκατ. ευρώ ως αποζημίωση των κατασκευαστικών κοινοπραξιών αναλαμβάνοντας την ευθύνη για όλες τις καθυστερήσεις και χωρίς καν να συμψηφίσει σ’ αυτές την τρίχρονη διακοπή των έργων με υπαιτιότητα των εργολάβων. Μάλιστα όλο αυτό το ποσό θα προέλθει από δάνειο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων το οποίο θα υποχρεωθεί να αποπληρώσει ο ελληνικός λαός!
Β) Το ελληνικό Δημόσιο (δηλαδή ο ελληνικός λαός) θα καταβάλει μέσω κοινοτικών πόρων επιπλέον 1,2 περίπου δισ. ευρώ για την επανεκκίνηση των έργων. Τα χρήματα αυτά θα προέλθουν από περικοπές κονδυλίων του ΕΣΠΑ που επρόκειτο να δοθούν σε άλλα έργα.
Οι «πατριωτικές» αποφάσεις λήφθηκαν παρά το γεγονός ότι:
1) Ο ελληνικός λαός, από το 2011 και για ανύπαρκτους (!) δρόμους, έχει ήδη πληρώσει σχεδόν το 60% του ποσού που μέσω διοδίων προβλεπόταν από τις αρχικές συμβάσεις να καταβληθεί στους εργολάβους για την κατασκευή των έργων!
2) Το ελληνικό δημόσιο (δηλαδή ο ελληνικός λαός) μέσω των προϋπολογισμών έχει καταβάλει ήδη από το 2011 το ποσό των 2,1 δισ. ευρώ που προβλεπόταν για την κατασκευή του συνόλου των έργων.
3) Οι δρόμοι που θα κατασκευαστούν (;) περικόπτονται κατά 30% σε σχέση με τις αρχικές συμβάσεις (για παράδειγμα μένει εκτός το κομμάτι Πάτρα – Πύργος – Τσάκωνα, μήκους 164 χλμ. ενώ στον αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας από 174 χιλιόμετρα θα κατασκευασθούν μόνο τα 90 χλμ)
4) Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης των έργων μετατίθεται από το 2013 στο 2015 ενώ η περίοδος εκμετάλλευσης των διοδίων από τους εργολάβους επεκτείνεται από τα 30 έτη στα 33.
5) Από τα 8,5 δισ. ευρώ των μελλοντικών εσόδων από τα διόδια το Δημόσιο δεσμεύεται ότι θα αποδίδει σταθερό συμφωνημένο ποσό ως κέρδος στις εταιρείες.
Αξίζει να τονιστούν δύο ακόμα σημεία:
Πρώτον: Σύμφωνα με τις αρχικές συμβάσεις ο συνολικός προϋπολογισμός των έργων (που κανείς δεν ξέρει που θα φτάσει) ήταν 8,5 δισ. ευρώ. Από αυτά οι εργολάβοι, που θα «αρμέγουν» διόδια για 33 χρόνια, ως ίδια κεφάλαια δεν βάζουν πάνω από 800 εκατομμύρια, δηλαδή ούτε το 10% (αν τα βάλουν κι αυτά)…
Δεύτερον: Τα προνόμια, οι τεράστιες και προκλητικές φοροαπαλλαγές προς τους εργολάβους συνιστούν υπόδειγμα «κοινωνικής δικαιοσύνης». Για παράδειγμα, την στιγμή που η κυβέρνηση επιδίδεται σε ένα ανελέητο φοροσαφάρι κατά μισθωτών και μικροεπαγγελματιών, οι εργολάβοι για τις κατασκευαστικές εργασίες που διενεργούν απαλλάσσονται ακόμα και από την επιστροφή ολόκληρου του ΦΠΑ! Μόνο μέχρι στιγμής το ποσό αυτό ξεπερνά τα 130 εκατ. ευρώ!
Με δυο λόγια: Το μοντέλο που ακολουθείται απέναντι στους εργολάβους είναι αντίστοιχο της ενίσχυσης των «αναξιοπαθούντων» τραπεζιτών. Ο ελληνικός λαός πληρώνει πανάκριβα ένα πετσοκομμένο έργο, το δήθεν «δημόσιο» έργο των καθόλα ιδιωτικών (!) δρόμων. Και μάλιστα το πληρώνει τρεις φορές: Πριν την κατασκευή, κατά την κατασκευή και μετά την κατασκευή, για τη χρήση των δρόμων.
Οι ιδιωτικοί όμιλοι, που δεν ξέρουμε αν ανάμεσά τους ανήκουν κάποιοι από τους «εθνικούς νταβατζήδες» (κατά την ρήση ενός πρώην πρωθυπουργού) και που ποτέ δεν έδωσαν λόγο ούτε για τις καθυστερήσεις των έργων, ούτε για τους δρόμους – καρμανιόλα, ούτε για την εκτίναξη των αρχικών προϋπολογισμών, ουσιαστικά δεν βάζουν «φράγκο» από την τσέπη τους. Περιορίζονται να απολαμβάνουν και να εισπράττουν τα σίγουρα και καθαρά κέρδη.
Κι όλα αυτά με τις ευλογίες, φυσικά, των κυβερνήσεων. Που αντί να σπέρνουν χαράτσια και να εισπράττουν Μαλακάσες, αν ενεργούσαν σαν «υπηρέτες του λαού», όχι πολύ, αλλά μόλις στο 1% εκείνου που λειτουργούν ως οι πιο πιστοί «εργολάβοι» των εργολάβων, τότε αυτή η χώρα θα ήταν παράδεισος…
Υστερόγραφο: Ως δηλωμένοι αντίπαλοι της… τρομοκρατίας, δηλώνουμε κατηγορηματικά προς πάσα ενδιαφερόμενη Αρχή ότι η στήλη διαφωνεί με την αντίληψη ότι «τα όμορφα διόδια – όμορφα καίγονται». Εμείς παραμένουμε οπαδοί της άποψης πως τα «όμορφα διόδια – όμορφα ξηλώνονται»! Ν.Μπογιόπουλος