Χωρίς ουσιαστικές αλλαγές στο πνεύμα του, συγκριτικά με το κείμενο που είχε αναρτηθεί σε δημόσια διαβούλευση, κατατέθηκε την Τετάρτη στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, με το οποίο αλλάζει ριζικά το τοπίο στους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς (Α.Σ.).
Ο στόχος διττός: το ξεκαθάρισμα του «γκρίζου σκηνικού» στον συνεταιριστικό χώρο και η διαμόρφωση μιας βάσης εκκίνησης για τη δημιουργία υγιών συλλογικών επιχειρηματικών μονάδων.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχει κάνει γνωστά το υπουργείο, από τους 6.500 καταγεγραμμένους σήμερα συνεταιρισμούς, οι 5.400 είναι «σφραγίδες» και από τους 1.042 που λειτουργούν μόνο 15-20 εμφανίζουν υγιή οικονομικά στοιχεία.
Το νομοσχέδιο προβλέπει τρεις επιλογές για όσους συνεταιρισμούς είναι υπερχρεωμένοι ή δεν βρίσκονται σε καλή οικονομική κατάσταση: Συγχώνευση. Πτώχευση. Διάλυση.
Για τη συγχώνευση αγροτικών συνεταιρισμών, προϋποτίθεται ο Α.Σ. που προέρχεται από τη συγχώνευση να έχει θετική οικονομική θέση.
Ως προς το δίπτυχο οικονομικές ενισχύσεις-φοροαπαλλαγές προβλέπεται ότι:
► οι εισφορές των μελών προς τους Α.Σ. δεν υπόκεινται σε φόρο ή σε τέλος χαρτοσήμου ή σε όποια άλλη επιβάρυνση υπέρ τρίτου -όπως επίσης και οι συμβάσεις μεταξύ Α.Σ. και του Δημοσίου που αφορούν αγροτικά προϊόντα ή αγροτικά εφόδια και υπηρεσίες-,
► η αξία ακινήτων που μεταβιβάζονται μεταξύ Α.Σ. απαλλάσσεται από φόρο μεταβίβασης,
► η υπεραξία που προκύπτει από την πώληση ακινήτων των Α.Σ. απαλλάσσεται από φόρο εισοδήματος,
► ενώ τα πλεονάσματα της διαχειριστικής χρήσης των Α.Σ. που διανέμονται στα μέλη του υπόκεινται μόνο σε φορολογία εισοδήματος.
Ακόμη, επιβάλλεται αφορολόγητο στο πλεόνασμα, με την αιτιολογική έκθεση να αναφέρεται στη νομολογία του Ευρωδικαστηρίου, ενώ οι Α.Σ. μπορούν να εντάσσονται στους εκάστοτε αναπτυξιακούς νόμους. Πρόσθετα κίνητρα περί συγχώνευσης ή ανάπτυξης Α.Σ., παραπέμπονται σε νεότερες κοινές υπουργικές αποφάσεις.
Στο πλαίσιο κρατικής εποπτείας, όλοι οι Α.Σ., καθώς και οι Κλαδικές Περιφερειακές ή Εθνικές Ενώσεις τους, θα υποχρεούνται να εγγράφονται στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών, απαλλασσόμενοι, όμως, από την υποχρέωση εγγραφής τους στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ).
Η εποπτεία και ο έλεγχος των Α.Σ. θα ασκείται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Επιπλέον, μεταξύ άλλων, με το νομοσχέδιο:
◼ Απλουστεύεται η διαδικασία έγκρισης Α.Σ. από το Ειρηνοδικείο.◼ Προβλέπεται η σύσταση Γυναικείων Αγροτικών Συνεταιρισμών.
◼ Ιδρύονται Ομάδες Διαχείρισης και Προστασίας Προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ, με στόχο τη διαφύλαξη των ιδιαιτεροτήτων των προϊόντων αυτών.
◼ Δημιουργούνται αγροδιατροφικές συμπράξεις, με πρωτοβουλία των περιφερειακών αυτοδιοικήσεων, με σκοπό την ανάδειξη, προβολή και προώθηση των κατά τόπους παραγόμενων διατροφικών προϊόντων.
◼ Καταργείται το ελάχιστο ποσό του συνολικού συνεταιριστικού κεφαλαίου των 10.000 ευρώ, με το ύψος του συνεταιριστικού κεφαλαίου να αποφασίζεται ελεύθερα από τα μέλη του συνεταιρισμού, με βάση τα καταστατικά τους, καταβάλλοντας με την εγγραφή το 50% της συνεταιριστικής μερίδας και το υπόλοιπο να εξοφλείται σε 1 έτος.
◼ Ενισχύεται η συνεταιριστική εκπαίδευση με τη δημιουργία σχετικού Ταμείου.
◼ Ιδρύεται ο «Οργανισμός Διαχείρισης Ακινήτων Γαιών και Εξοπλισμών και Προϊόντων» (ΟΔΙΑΓΕ, με τη μορφή ΝΠΙΔ)), με σκοπό την αξιοποίηση της δημόσιων παραγωγικών ακινήτων.
Όπως περιγράφει η αιτιολογική έκθεση, το νομοσχέδιο αφορά άμεσα 230.000 συνεταιρισμένους αγρότες και περίπου 980 συνεταιρισμούς και έμμεσα 500.000 αγρότες που συνεργάζονται με συνεταιρισμούς.
Πάντως ειδικοί σε θέματα νομοθεσίας συνεταιρισμών τονίζουν ότι : «Το νομοσχέδιο είναι τόσο πολύπλοκο που για να κατανοηθεί χρειάζονται ειδικές ή και νομικές γνώσεις. Πιστεύουμε, πάντως, ότι χρήζει επανόρθωσης ώστε να διευκρινιστούν κάποια σημεία».