Κυβέρνηση παρατηρητής και της ακρίβειας
Όπως με τον καύσωνα, για τον οποίο, ενώ έχει έγκαιρα προβλεφθεί από τους επιστήμονες δριμύς και επικίνδυνος, η κυβέρνηση περιορίζεται σε συστάσεις και οδηγούς επιβίωσης προς το κοινό, έτσι και με τον καύσωνα των ανατιμήσεων οι συναρμόδιοι υπουργοί απλώς τον παρατηρούν.
Για να είμαστε ακριβείς, ούτε καν αυτό κάνουν. Το αρμόδιο υπουργείο Ανάπτυξης δεν διαθέτει κάποιο αξιόπιστο σύστημα παρακολούθησης των τιμών σε όλο το φάσμα της αγοράς, εκτός από μια ηλεκτρονική εφαρμογή (https://e-katanalotis.gov.gr/) στην οποία απλώς γίνεται σύγκριση τιμών ανά προϊόν σε μεγάλες αλυσίδες, κατά δήλωση των τελευταίων.
Δεν προσφέρει τίποτε περισσότερο από τις ιδιωτικές μηχανές αναζήτησης τιμών, ούτε καν από τους καταλόγους των προσφορών που εκδίδουν και διαφημίζουν καταιγιστικά οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής. Αν παίρναμε τοις μετρητοίς τις υποσχέσεις τους, θα έπρεπε να πιστέψουμε πως ζούμε στον παράδεισο της φτήνιας.
Αλλά, όπως λέει και η λαϊκή θυμοσοφία, αυτή η φτήνια τρώει τον παρά. Γιατί στην πραγματική οικονομία κανένας καταναλωτής, κανένα νοικοκυριό δεν φτιάχνει το καλάθι της καθημερινής κατανάλωσης κυνηγώντας το φτηνότερο προϊόν από το ένα κατάστημα στο άλλο, από το σούπερ μάρκετ στο μανάβικο και από το μπακάλικο στη λαϊκή.
Στην πραγματική αγορά, οι αυξήσεις στα βασικά αγαθά που γεμίζουν τα ψυγεία και τα ντουλάπια κάθε σπιτικού, που είναι ένα μικρό υποσύνολο του τιμάριθμου και του πληθωρισμού, βρίσκονται σε αληθινή απογείωση. Τα φρούτα, το πιο χαρακτηριστικό και ευλογημένο αγαθό του καλοκαιριού, για τα φτωχότερα νοικοκυριά γίνονται είδος πολυτελείας. Με ανατίμηση 20% σε έναν μήνα αυτό δεν είναι υπερβολή. Είναι κυριολεξία.
Οι αιτίες της ακρίβειας είναι πολλές. Ένα μέρος της τροφοδοτείται από την κερδοσκοπία στις διεθνείς αγορές πρώτων υλών, ένα άλλο από το παιχνίδι που παίζουν χώρες και αγορές με τις τιμές των καυσίμων. Φυσικά, υπάρχουν και η εγχώρια κερδοσκοπία και οι αναποδιές του καιρού που κατέστρεψαν παραγωγές και έβαλαν τις τιμές στη σκληρή ζυγαριά της μικρής προσφοράς και της μεγάλης ζήτησης.
Ωστόσο, όσο σημαντική κι αν είναι η ερμηνεία της ακρίβειας, δουλειά μιας κυβέρνησης είναι να την αντιμετωπίσει. Να προστατεύσει το εισόδημα των νοικοκυριών από την επίθεση ανατιμήσεων. Αλλά μια κυβέρνηση που εναποθέτει τα πάντα στο «αόρατο χέρι της αγοράς», όπως η κυβέρνηση Κυρ. Μητσοτάκη, δεν πρόκειται να κουνήσει ούτε το δαχτυλάκι της.

«Πυρκαγιά» ανατιμήσεων στα ράφια, γράφει σε άρθρο της και η Αφροδίτη Τζιαντζή
Ολόκληρο το άρθρο της ΕΔΩ
«Τσιμπάει», μήνα με τον μήνα, η ακρίβεια σε βασικά είδη διατροφής και προϊόντα πρώτης ανάγκης, με τους σχετικούς υποδείκτες τιμών καταναλωτή να σημειώνουν μέχρι και διψήφιες αυξήσεις μέσα σε έναν χρόνο. Το «καμπανάκι» που χτύπησε την άνοιξη, με αφορμή τις ανατιμήσεις στο πασχαλινό τραπέζι, εξελίσσεται σε βαριά καμπάνα για το καλάθι των νοικοκυριών.
Μια ματιά στα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. αποτυπώνει σε αριθμούς αυτό που διαπιστώνουν εμπειρικά οι καταναλωτές, κάθε φορά που επισκέπτονται το σούπερ μάρκετ και βλέπουν τον λογαριασμό στο ταμείο όλο και πιο φουσκωμένο για τις ίδιες αγορές. Μπορεί η ετήσια αύξηση στον Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή να συγκρατήθηκε στο 1%, όμως οι αυξήσεις σε συγκεκριμένα είδη διατροφής ξεπέρασαν το 15%, ενώ οι τιμές της ενέργειας απογειώθηκαν, με αυξήσεις από 30% στο πετρέλαιο ως και 60% στο φυσικό αέριο.
Ενδεικτικά, οι κυριότερες μεταβολές τιμών από τη σύγκριση των δεικτών του Ιουνίου του 2021 με τον Ιούνιο του 2020 στα είδη διατροφής διαμορφώθηκαν ως εξής: αρνί και κατσίκι 17%, άλλα βρώσιμα έλαια (πλην ελαιόλαδου) 15%, πατάτες 8,6%, ψάρια νωπά 4,1%, τυριά 2,5%, ελαιόλαδο 1,3%, πουλερικά 1,2%, λαχανικά νωπά 1,2%.
Ο μέσος όρος αυξήσεων στα είδη διατροφής και τα μη αλκοολούχα ποτά συγκρατήθηκε στο 0,4%, καθώς μειώθηκαν οι τιμές σε προϊόντα όπως οι χυμοί και το γιαούρτι, όμως από τον Μάιο και μετά η ανοδική τάση επιταχύνεται, με μηναία αύξηση του δείκτη τιμών στο 1%.
Πρωταθλητές στη διατροφική ακρίβεια το φετινό καλοκαίρι είναι τα φρούτα, καθώς η ΕΛ.ΣΤΑΤ. διαπιστώνει αυξήσεις 20,4% μέσα σε έναν μόλις μήνα, από το Μάιο στον Ιούνιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι υποδείκτης τιμών καταναλωτή στα φρούτα σκαρφάλωσε από το 102 τον Ιανουάριο στο 125,37 τον Ιούνιο, με αύξηση πάνω από 23 μονάδες βάσης σε ένα εξάμηνο, τιμή που μεταφράζεται σε ποσοστιαία αύξηση 22,5%.
Πηγή : ΕΦ.ΣΥΝ