Πολλά γράφτηκαν, και πιο πολλά ειπώθηκαν για τον νέο πλέον νόμο που ισχύει για την τοπική αυτοδιοίκηση. Τα μόνα θετικά κατά τη γνώμη μου είναι η εκλογή του Περιφερειάρχη και του περιφερειακού συμβουλίου, η ψήφος στους νέους από τα 18 και η κατάργηση του 42%, αν και αυτό το τελευταίο παίζεται … όσο για όλα τα άλλα, αρμοδιότητες, οικονομικά, θέματα παιδείας, υγείας κ.λ.π. το τοπίο είναι τόσο θολό που δεν λέγεται, ενώ η χωροταξική τακτοποίηση μάλλον προβλήματα θα δημιουργήσει με την συνταγματική έννοια του τοπικού να πάει περίπατο.
Κι ενώ η χώρα καθημερινά χλομιάζει, λες και προσβλήθηκε από ίκτερο και μοιάζει να ζούμε μέσα σε μια γενική κατάθλιψη επιβεβαιώνοντας μια καθημερινά διογκούμενη τάση αυτο-απαξίωσης, εγκλωβισμένοι σ’ έναν ιστό δυσάρεστων λέξεων (απολύσεις, περικοπές, χρεοκοπία) και περιμένοντας άμεσα να πληγούμε ολοκληρωτικά από τα εξουθενωτικά μέτρα και τις καθηλωτικές προβλέψεις… άρχισαν τα «όργανα» της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Από τη μια έχουμε μια νέα – σκληρή πραγματικότητα που λέει ότι ο κάθε δήμος είναι το θεμέλιο της πρωτοβάθμιας αυτοδιοίκησης, ότι τα προβλήματα με την ενοποίηση θα είναι και περισσότερα και πολυπλοκότερα και ότι δεν θεσμοθετούνται νέοι πρόσθετοι κρατικοί οικονομικοί πόροι για την Τ.Α., άρα επιβάλλεται, η εκλογή των νέων Δημοτικών συμβουλίων να είναι αξιοκρατική, δίχως ίχνος όποιου συναισθηματισμού και να διακρίνονται τα μέλη τους για πλατιά αντίληψη και αυτογνωσία, πάθος και ικανότητα προσφοράς στα κοινά, για τα κοινά, γνώσεις ειδικές και γενικές και συνεργατικό πνεύμα. Ότι το ζημιογόνο και καταστροφικό τρίδυμο κομματισμός, συναισθηματισμός, προκατάληψη δεν πρέπει να έχουν θέση σ’ αυτές τις εκλογές. Και ευτυχώς ο τόπος μας διαθέτει ανθρώπους άξιους και ικανούς, έμπειρους και καταξιωμένους, για αυτή την υψηλή και λεπτή αποστολή και ευτυχώς η κοινωνία μας είναι μικρή και γνωριζόμαστε όλοι μεταξύ μας. Ότι μία στρατηγική, ένα πρόγραμμα για την Τ.Α. πρέπει κατά τη γνώμη μου να είναι τολμηρό, αν όχι επαναστατικό, να διέπεται από φαντασία και να έχει αιρετικό χαρακτήρα. Ότι η χάραξη ενός τέτοιου προγράμματος θα πρέπει επίσης να είναι αποτέλεσμα συλλογικών εργασιών και όχι μία εκ των άνω τελετουργική διαδικασία, όπως είναι τα χρίσματα. Ότι ένας σύγχρονος δήμος λειτουργεί με βάση ισορροπίες δυνάμεων και όχι σύμφωνα με άνωθεν εντολές που αρκετές φορές είναι και εκτός πραγματικότητας. Ότι στη σημερινή κοινωνία το στοιχείο που ξεχωρίζει τους καλύτερους από τη μάζα δεν είναι το τι λένε και πώς το λένε αλλά το πώς αναδεικνύουν την υπεροχή τους στην ποιότητα και την εξυπηρέτηση των πολιτών. Ότι ο Δήμαρχος δεν θα πρέπει να είναι πλέον η αδιαμφισβήτητη πηγή γνώσεων και εξουσίας, αλλά ο πρώτος μεταξύ ίσων γιατί η διάχυση των γνώσεων και των πληροφοριών και στον χώρο της Τ.Α. αλλάζει το ρόλο του. Έτσι ο Δήμαρχος πρέπει να είναι ο άνθρωπος συνεργάτης, ο άνθρωπος που δίνει λύσεις, ο προπονητής μίας ομάδας που λέγετε Δημοτικό Συμβούλιο και όχι ο “ένας”, ο επιθεωρητής. όπου όλοι θα συνεισφέρουν τη γνώση τους στην ολοκλήρωση ενός κοινού προγράμματος. Και τέλος ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας ότι είμαστε κοινωνοί, υπόχρεοι και υπεύθυνοι και έτσι μόνο, συμμετοχικά, πρέπει να ατενίσουμε από τώρα τους νέους ορίζοντες που προδιαγράφονται για την περιοχή μας.
Και από την άλλη τα «διαπλεκόμενα», τα «χρίσματα», οι «πολιτικές οσμώσεις», γεγονότα τα οποία βλέπουν, κρίνουν, πολλές φορές γελούν μ’ αυτά αλλά, δυστυχώς, μένουν απαθείς οι τοπικές μας κοινωνίες. Το πρόβλημα, βέβαια, στον τόπο μας είναι ότι πολλοί δεν θέλουν να δουν μπροστά, γιατί αυτό απαιτεί προσπάθεια και διανοητική γυμναστική, που λίγοι σήμερα αποδέχονται, ενώ για μερικούς άλλους αυτές είναι οι καταστάσεις που τους “βολεύουν”.
Το αποτέλεσμα του Νοέμβρη σαφώς και κρύβει ευκαιρίες για τους δημότες του κάθε δήμου, αλλά και της περιφέρειας γενικότερα, αρκεί οι ίδιοι οι πολίτες να τις αντιληφθούν έγκαιρα και να τις αξιοποιήσουν απαιτώντας για τον εαυτό τους δεσμεύσεις και ξεκάθαρες απαντήσεις σε ζητήματα όπως : Να απεμπλακούν οι τοπικές κοινωνίες από τον πολιτικαντισμό, που θέλει τις εκλογές στην Τ.Α. ως βαρόμετρο δημοτικότητας των κομμάτων, ενώ αυτές γίνονται για την ανάδειξη ταγών, που θα διαχειριστούν κοινά οράματα ανάπτυξης και ποιότητας ζωής. Να βάλουμε όλοι μας πάνω απ’ όλα τα συμφέροντα του τόπου μας και να βρούμε ή να δημιουργήσουμε τέτοιους συνδυασμούς που μπορούν να τα εκφράσουν. Να απαιτήσουμε να ξεκινήσει άμεσα ένας ειλικρινής, γόνιμος και ουσιαστικός διάλογος για τα μεγάλα, τα ουσιαστικά προβλήματα που απασχολούν τον κάθε νέο δήμο με σκοπό να προβάλουν όλοι τις σκέψεις και τις προτάσεις τους, τις προσδοκίες και τα οράματά τους για ένα δήμο που θα ανταποκρίνεται και θα αντιστοιχεί στις απαιτήσεις της νέας εποχής. Να εκλέξουμε μια νέα δημοτική αρχή που δεν θα υπόσχεται να κάνει κάποια έργα μόνο, αλλά θα αγωνίζεται και θα διεκδικεί χωρίς να γίνεται εξάρτημα της οποιασδήποτε κυβερνητικής επιλογής και με μία σύγχρονη πορεία να κατακτά ένα νέο κοινωνικοπολιτικό ρόλο, να μπορεί να είναι ένας αξιόπιστος συνομιλητής και εταίρος, αλλά και να είναι σε θέση ταυτόχρονα να απαιτεί από την κεντρική εξουσία όλα τα αναγκαία βήματα που θα κατοχυρώνουν την πορεία αυτή.
Η νέες τετραετίες-πενταετίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν έχουν καμία σχέση με τις προηγούμενες, οι ευκαιρίες από τη μια, τα προβλήματα και οι υψηλές απαιτήσεις από την άλλη ας μας προβληματίσουν αυτή τη φορά όλους, για να έχει ένα καλύτερο μέλλον ο τόπος που ζούμε και που θέλουμε να ζήσουν τα παιδιά μας.
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ» της Λάρισας στις 14 Ιούνη 2010