Η γνωστή, μικρή, πορτοκαλόμαυρη κάμπια, που οι συντεταγμένες στρατιές της στους δρόμους σημαίνουν την αρχή της άνοιξης, αποτελεί έναν από τους πιο ζημιογόνους οργανισμούς για τα πευκοδάση μας. Το ίδιο συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό και στο μικρό πευκοδάσος του λόφου του Αι – Λιά στους Γόννους για το οποίο χρόνια τώρα δεν έχει βρεθεί οριστική λύση, την οποία κληρονομεί και καλείται να δώσει πλέον η νέα δημοτική αρχή του δήμου Τεμπών μαζί με το Τοπικό Συμβούλιο Γόννων.
Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι η πιτυοκάμπη ή αλλιώς κάμπια των πεύκων είναι ένα από τα πλέον κοινά αλλά και βλαβερά είδη της χώρας μας. Πρόκειται για την κάμπια που στο τέλος του βιολογικού της κύκλου μεταμορφώνεται στη νυχτοπεταλούδα με το επιστημονικό όνομα Thaumetopoea pityocampa. Η πιτυοκάμπη εμφανίζεται σε τεράστιους αριθμούς στις παραμεσόγειες περιοχές της νότιας Ευρώπης, της Βόρειας Αφρικής και της Δυτικής Ασίας. Προσβάλλει δε μαζικά τις βελόνες όλων των ειδών πεύκης, ιδιαίτερα αυτές των νεαρών αλλά και των ενήλικων δένδρων που βρίσκονται σε φτωχά και υποβαθμισμένα εδάφη. Έχει διαπιστωθεί ότι κατά μέσο όρο οι κάμπιες προσβάλλουν περίπου το 30% ενός πευκοδάσους, οδηγώντας πολλές φορές στη νέκρωση δεκάδες δέντρα.
Η μεταμόρφωση της πιτυοκάμπιας σε νυχτοπεταλούδα λαμβάνει χώρα μέσα στο έδαφος. Μέσα σε δύο εβδομάδες κάθε κάμπια έχει δημιουργήσει ένα λεπτό υπόλευκο βαμβακοειδές κουκούλι μέσα στο οποίο μεταμορφώνεται σε χρυσαλλίδα με χρώμα καστανό προς το πορτοκαλί. Η όλη διαδικασία κρατάει αρκετό καιρό έως και μερικά χρόνια σε κάποιες περιπτώσεις. Μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου οι νυχτοπεταλούδες βγαίνουν από το χώμα. Η ζωή τους ως νυχτοπεταλούδες διαρκεί μόλις 2 ημέρες. Μέσα σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα τα έντομα πετάνε μέχρι και 2 χιλιόμετρα για να βρουν ταίρι. Λίγο πριν πεθάνουν οι θηλυκές προσελκύουν τα αρσενικά με τη βοήθεια μιας φερομόνης και γίνεται το ζευγάρωμα. Αμέσως μετά γεννάνε και πέφτουν κάτω νεκρές. Τα αυγά της νυχτοπεταλούδας είναι πολύ μικρά και έχουν ανοιχτό καφέ χρώμα. Το θηλυκό τα εναποθέτει σε μορφή κυλίνδρων γύρω από τις πευκοβελόνες. Μόλις γεννήσει, καλύπτει τα αυγά με ένα προστατευτικό λεπιδοειδές περίβλημα που εκκρίνει από την κοιλιά του. Μία μόνο νυχτοπεταλούδα μπορεί να γεννήσει από 70 έως 100 αυγά και να φτιάξει μέχρι και 5 φωλιές σε ένα μόνο δέντρο. Μετά από 30 με 45 μέρες, γεννιούνται οι μικρές κάμπιες που έχουν χρώμα πράσινο ανοιχτό και ημιδιάφανο με μαύρες κηλίδες. Οι μικροί απόγονοι διακρίνονται από μεγάλη βουλιμία και με τη βοήθεια των δυνατών ποδίσκων τους σκαρφαλώνουν στην πευκοβελόνα και την κατατρώνε. Στο τέλος το λεπτό φύλλο ξεραίνεται. Μόλις οι μικρές κάμπιες μεγαλώσουν, φτιάχνουν πάνω στα κλαδιά του πεύκου ένα “μεταξένιο” σπίτι. Το χαρακτηριστικό αυτό κουκούλι είναι η φωλιά που προστατεύει τις κάμπιες το χειμώνα. Συνήθως οι φωλιές κοιτάνε προς το νότο. Οι κάμπιες μένουν μέσα στις φωλιές την ημέρα και βγαίνουν να τραφούν με πευκοβελόνες τη νύχτα ενώ τα υπολείμματα της τροφής τους συσσωρεύονται στο κάτω μέρος της φωλιάς. Στις αρχές της άνοιξης οι κάμπιες αρχίζουν να εγκαταλείπουν ομαδικά τις φωλιές τους. Η μία προχωράει πίσω από την άλλη ακολουθώντας ένα λεπτό νήμα που αφήνει η προπορευόμενη. Στην κορυφή της πολυάριθμης αλυσίδας βρίσκεται πάντα ένα θηλυκό άτομο. Μόλις η στρατιά ανακαλύψει μια περιοχή με μαλακό και ηλιόλουστο χώμα μπαίνει μέσα στο έδαφος.
Εκτός όμως από τη βλάβη που προκαλείται στα πεύκα, τα τριχίδια των προνυμφών μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα υγείας στον άνθρωπο, όπως εκζέματα, διάφορα εξανθήματα, αναπνευστικές διαταραχές και προβλήματα στην όραση. Υπάρχουν τρόποι καταπολέμησης των προνυμφών, οι οποίοι είναι: • Βιολογικός: χρησιμοποιείται είτε το βακτήριο Bacillus thurigiensis, το οποίο εμποδίζει την ανάπτυξη της κάμπιας είτε φερομόνη (ουσία που εκκρίνεται για την προσέλκυση αρσενικών από τα θηλυκά), με σκοπό την καθοδήγηση των εντόμων σε ειδικές παγίδες.
• Χημικός: χρησιμοποιούνται εντομοκτόνα που έχουν σαν βάση το Diflubenzuron. Αυτά επηρεάζουν τη σύνθεση της χιτίνης, με αποτέλεσμα το έντομο να μην μπορεί να εξελιχθεί και να νεκρώνεται.
• Μηχανικός: είναι ο πιο φιλικός προς το περιβάλλον τρόπος, καθώς συνίσταται στο κόψιμο και κάψιμο της φωλιάς των εντόμων. (Πηγη:www.parnitha-np.gr)