Επειδή πολύς λόγος γίνεται τελευταία για καλούς και κακούς ηγέτες, προέδρους, δημάρχους, κ.λ.π. νοιώθω την ανάγκη να καταθέσω μερικές σκέψεις μου …
Όπως έλεγα στους σπουδαστές μου και όπως διδάσκει και το μάθημα της Διοίκησης αλλά και η τεχνική του Management, είτε αφορά Οργανισμούς, Κρατικές θέσεις, Επιχειρήσεις, Συνεταιρισμούς αλλά ακόμη και Φορείς Συνδικαλιστικούς και Πολιτιστικούς σε μια οποιαδήποτε Ομάδα τα χρήσιμα άτομα που την απαρτίζουν είναι ο Πρόεδρος ή Ηγέτης της Ομάδας (Ήρεμος με εμπιστοσύνη στον εαυτό του και αυτοέλεγχο – Εξωστρεφής, δυναμικός, νευρωτικός, σκληρός – με Ικανότητα αξιοποίησης των δυνατοτήτων όλων, χωρίς προκατάληψη, με ισχυρή αφοσίωση στους στόχους της ομάδας – Καθοδηγητής, αντίπαλος της αδράνειας, της αυταπάτης, της αυταρέσκειας και αναποτελεσματικότητας και που με διορατικότητα ξέρει να αποχωρεί, όταν πρέπει, δημιουργώντας από πριν ο ίδιος έναν καλύτερο από τον ίδιο διάδοχο – αλλά και Ανυπόμονος, νευρικός και προκλητικός, μερικές φορές με μέση δημιουργικότητα και αντίληψη), ο Διαχειριστής (Τακτικός, ανήσυχος – Τελειομανής – που όμως Ανησυχεί για μικρά και επουσιώδη ζητήματα), ο Εκτιμητής (Νηφάλιος, προνοητικός, ψυχρός – Με ανεπτυγμένη κρίση και φρόνηση, Πεισματάρης – αλλά Χωρίς έμπνευση και ικανότητα να παρακινήσει τους άλλους), ο Εργάτης της Ομάδας (Συντηρητικός του καθήκοντος, προβλέψιμος – Οργανωτικός, πρακτικός, με μέση αίσθηση του περιβάλλοντος, αυτοπειθαρχιμένος, σκληρά εργαζόμενος – αλλά με Έλλειψη ευελιξίας, και με χωρίς ανταπόκριση σε μη δοκιμασμένες ιδέες), ο Εργάτης για την Ομάδα (Ευαίσθητος, κοινωνικός – Ικανός να ανταποκρίνεται σε ομαδικούς στόχους και να προάγει και υπηρετεί το ομαδικό πνεύμα δουλειάς – αλλά με έλλειψη αποφασιστικότητας σε στιγμές κρίσης), και ο Εγκάθετος (Ατομικιστής, σοβαρός, ανορθόδοξος – Ευγενικός, με φαντασία, πνευματικότητα και γνώσεις – που όμως πετά στα σύννεφα, ζει στο δικό του κόσμο. Αδιαφορεί για λεπτομέρειες και συμφωνίες).
Με μια μικρή εμβάθυνση στα παραπάνω θετικά και αρνητικά των μελών μιας ομάδας μπορούμε σχετικά εύκολα να κατατάξουμε τον εαυτό μας ή ένα άλλο άτομο τόσο στο τι του ταιριάζει περισσότερο αλλά και να κρίνουμε κυρίως έναν ηγέτη.
Στους ηγέτες θέλω να σταθώ περισσότερο σ’ αυτό το άρθρο μου και μάλιστα σε μια συγκεκριμένη κατηγορία, αυτών που δεν τους ταιριάζουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά και ιδιότητες …
Υπάρχουν ηγέτες και ηγέτες, άλλοι δημοκρατικά εκλεγμένοι και άλλοι όχι και τόσο ή και καθόλου δημοκρατικά αν και η έννοια δημοκρατία άλλη σχέση έχει σε ένα πολίτευμα, άλλη σε έναν δήμο κι άλλη σε έναν μαζικό φορέα. Υπάρχουν ηγέτες που σέβονται τους εταίρους τους, τους συνεργάτες τους και άλλοι που τρέμουν και φθονούν τους συνεργάτες τους, επειδή οι τελευταίοι είναι διαφορετικοί, ιδεολογικά αλλά και υπαρξιακά.
Υπάρχουν ηγέτες που με το δικαίωμα που τους δίνει η ηγετική τους πολυθρόνα διαβάλλουν, συκοφαντούν, υποβιβάζουν και θέλουν να ταπεινώνουν τους ανθρώπους τους, τα μέλη τους, αλλά και όποιον έχει διαφορετική άποψη από τη δική τους. Όταν ξέρουν ότι οι ίδιοι είναι ανεπαρκείς, χύνουν χολή και δηλητήριο για όσους είναι δίπλα τους και εκφέρουν αιρετικό, κοινωνικό πάντως λόγο. Τους υβρίζουν, τους αποκαλούν αιθεροβάμονες, ρομαντικούς και ανεπίκαιρους. Θεωρούν ότι υποβιβάζοντας τους διπλανούς τους, ενδυναμώνονται και αναβαθμίζονται στην κοινή γνώμη οι ίδιοι. Τους καημένους. Προφανώς δεν έχουν διαβάσει για τη μοναξιά και τον καθημερινό φόβο του ηγέτη, τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα.
Δεν τα βγάζει κανείς εύκολα πέρα μ’ αυτούς τους εμπαθείς, μ’ αυτά τα ολίγιστα ανθρωπάκια, με τις φοβισμένες καρικατούρες ηγέτη, ψεύτες, ιντριγκαδόρους, δήθεν και λοιπά. Άλλωστε αρχή και φόβος τους μαζί, είναι «η θεσούλα μας πάνω απ’ όλα, γιατί χωρίς αυτήν είμαστε ένα τίποτα, ένα έξοχο μηδενικό».
Η απαλλαγή από τέτοιους ηγέτες έρχεται τότε και μόνον τότε, όταν όλοι όσοι υφίστανται την κοροϊδία, τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, τη βία και τον αυταρχισμό αντί να τρέμει το φυλλοκάρδι τους μην τυχόν και δυσαρεστήσουν τον μεγάλο ηγέτη και χάσουν την εύνοιά του, αντί να αρνούνται να δουν τη δική τους δύναμη και την υπέροχη δημοκρατική ισχύ της συνείδησής τους, αποφασίσουν με ελεύθερη και ανεξάρτητη σκέψη και έκφραση και με αξιοπρέπεια να ζητήσουν τα αυτονόητα…. Οι πιο συνετοί από τους παραπάνω ηγετίσκους φροντίζουν να φύγουν μόνοι τους, γιατί τρέμουν την οργή του λαού και τρέμουν στη σκέψη ότι μπορεί να εκδιωχθούν…