Το 2018 η Αθήνα έχει ανακηρυχτεί Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου 2018 και μ’ αφορμή το γεγονός αυτό ο Ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Φοίβος Γκικόπουλος, έγραψε στην εφημερίδα των Συντακτών το παρακάτω άρθρο που αξίζει να διαβαστεί από όλους μας…
«Σύμφωνα με τις στατιστικές, τα τελευταία χρόνια το ποσοστό των Ελλήνων που σε ένα χρόνο καταφέρνει να διαβάσει τουλάχιστον ένα βιβλίο δεν φτάνει το 30%, ενώ ο αριθμός των αναγνωστών κάθε χρόνο όλο και φθίνει. Πρέπει επίσης να προσθέσουμε ότι τέσσερις Έλληνες στους δέκα δεν καταλαβαίνουν το νόημα μιας φράσης, ακόμη και απλής και ότι το 70% των βιβλίων που είναι στο εμπόριο δεν πουλάει ούτε ένα αντίτυπο.
Δεν διαβάζουν βιβλία και λόγω ατάλαντων συγγραφέων. Μετά, γιατί δεν είναι της μόδας. Γιατί κυριαρχεί το κουτσομπολιό. Γιατί η συγκεχυμένη, μπερδεμένη, εκκωφαντική τηλεοπτική πάρλα υποβαθμίζει την προσοχή που απαιτεί η συγγραφή. Γιατί το βιβλίο δεν αποτελεί θέαμα.
Γιατί το διάβασμα δεν κάνει ρίμα με τη θεαματική επιτυχία και, πόσο μάλλον, με την καριέρα και το οικονομικό κέρδος. Γιατί δεν επιθυμούν ν’ αλλάξουν τις ιδέες τους (ειδικά όταν δεν υπάρχουν). Γιατί τα βιβλία βάζουν πολλούς ψύλλους στ’ αυτιά και καταστρέφουν τη νεολαία. Γιατί τα βιβλία τα γράφουν οι μισητοί διανοούμενοι.
Γιατί η ζωή είναι δύσκολη και τα βιβλία είναι ακόμη πιο δύσκολα. Γιατί πρέπει να κρατάς τα πόδια σου στο έδαφος. Γιατί απασχολούμε τον ελεύθερο χρόνο μας με videogames και εικονικό σεξ. Γιατί χανόμαστε μέσα στην κίνηση. Γιατί έχουμε άλλα πράγματα να κάνουμε. Γιατί τα φιλμ είναι πιο αληθινά και δεν χρειάζεται να τα ξεφυλλίσουμε.
Γιατί τα βιβλία καταλαμβάνουν πολύ χώρο στο σπίτι. Γιατί οι δημόσιες βιβλιοθήκες δεν λειτουργούν ικανοποιητικά. Γιατί ένα βιβλίο σήμερα κοστίζει σχεδόν όσο μια πίτσα.
Αλλά τίποτα δεν είναι πιο κατάλληλο από ένα βιβλίο για να σκοτώσουμε τον χρόνο μας ή για να ξεσκάσουμε. Αντίθετα, το βιβλίο είναι χρήσιμο για να σκεφτούμε, να αισθανθούμε, ν’ ανακαλύψουμε, να αντικρίσουμε τη ζωή με μεγαλύτερο ενδιαφέρον, γιατί όποιος είναι νεκρός δεν διαβάζει.
Κάθε πράγμα είναι εφήμερο, αλλά υπάρχουν βιβλία άφθαρτα και συγγραφείς αιώνιοι. Δεν έχει σημασία ότι ο Όμηρος έζησε στα χρόνια του πολέμου της Τροίας ή τον 7ο αιώνα π.Χ., ότι ο Δάντης πέθανε εδώ και αιώνες ή ότι από τον Σέξπιρ, τον Θερβάντες και τον Ντοστογιέφσκι, τον Κάφκα και τον Τζόις δεν έχουν μείνει ούτε τα κόκαλα.
Αστείρευτοι, προφητικά αληθινοί, σου μιλούν για καθετί το ανθρώπινο, σου δείχνουν τον εαυτό σου, σε σώζουν από την εγκληματική ηλιθιότητα της Ιστορίας που υπαγορεύεται από την τυραννία, από την υποδούλωση της συνήθειας, από την προπαγάνδα ή την κακοπιστία της εξουσίας. Δεν είναι αθώοι, όπως δεν είναι και η γραφή τους.
Αν είναι ικανοί να σε αναστατώσουν ή ακόμη και να σε πληγώσουν, σε ξεπληρώνουν και με τόκο υποστηρίζοντας εκείνη τη δημιουργική αξιοπρέπεια, τη μόνη αληθινή, που καθιστά τη ζωή αντάξια να τη ζήσεις.